Хүний нөөцийн төлөвлөлт (Human Resource Planning) төлөвлөгөө нь тухайн байгууллага нь зөв стратеги зорилгоо биелүүлэхэд нь шаардлагатай ажил үүргийг үр дүнтэй гүйцэтгэх чадвартай зөв хүмүүсийг зөв цагт нь бэлэн байлгах баталгаажуулах үйл явц юм. Өөрөөр хэлбэл, байгууллагын хүний нөөцийн стратеги, удирдлага, үйл ажиллагааг зохион байгуулж, байгууллагын зорилгод хүрэхэд шаардлагатай хүний нөөцийн удирдлагын арга барилыг тодорхойлдог. 

Товчоор байгууллагын зорилгод хүрэхийн тулд хүний нөөцийг хангалттай хэмжээнд хангахыг хичээдэг үйл явц юм.

Роберт Л.Мэтис ба Жон Х.Жексон нарын тодорхойлсноор хүний нөөцийн төлөвлөлт гэдэг нь тухайн байгууллага зорилгоо биелүүлэхийн тулд хүний нөөцийн хэрэгцээ, хүртээмжид дүн шинжилгээ хийх, тодорхойлох үйл явц юм.

ЯАГААД ХҮНИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

• Хүний нөөцийн төлөвлөлт гэдэг нь нээлттэй байх төлөвтэй байгаа албан тушаалд дүн шинжилгээ хийж, нэр дэвшигчдийг дотоод болон гадаад эх үүсвэрийн алинаас бүрдүүлэхийг тодорхойлсоны үндсэн дээр ирээдүйн төлөвлөгөөг боловсруулах үйл явц юм.
• Хүний нөөцийн төлөвлөлт нь байгууллагын стратеги ба хүний нөөцийн бүрдүүлэлт, сонгон шалгаруулалтын үйл явцын салшгүй хэсэг гэж үздэг. Жишээлбэл, шинэ бизнес эрхлэх, шинэ үйлдвэр барих, үйл ажиллагааны түвшинг бууруулах төлөвлөгөө; нийт гүйцэтгэх албан тушаалын тоо, төрөлд нөлөөлдөг.
• Хүний нөөцийн төлөвлөгөө нь аливаа сайн төлөвлөгөөний нэгэн адил ирээдүйн талаархи үндсэн таамаглал дээр үндэслэгддэг. Урьдчилан таамаглах зорилго нь эдгээр үндсэн байруудыг хөгжүүлэхэд оршино.

Энэ төлөвлөгөө нь байгууллагын орчны өөрчлөлт, хэрэгцээ шаардлагыг тооцож, хүний нөөцийн бодлого, үйл ажиллагааг төлөвлөж, удирдах үндсэн баримт бичиг болдог.

 

Хүний нөөцийн төлөвлөлт нь ерөнхийдөө дараах үндсэн хэсгүүдээс бүрдэнэ:

1. Хүний нөөцийн стратеги (HR Strategy)

• Стратегийн зорилтууд: Байгууллагын урт хугацааны хөгжлийн зорилгод нийцүүлэн, хүний нөөцийн бодлого, үйл ажиллагааг тодорхойлно. Жишээ нь, байгууллага шинэ зах зээлд нэвтрэхээр төлөвлөж байвал, тус зах зээлд ажиллах шаардлагатай чадварлаг хүний нөөцийн хэрэгцээтэй болно.
• Хүний нөөцийн чиглэлүүд: Хүний нөөцийн стратегийн хүрээнд ажиллах гол чиглэлүүдийг тодорхойлно. Эдгээр нь хүний нөөцийн бүрдүүлэлт, хөгжүүлэлт, үүрэг хариуцлага, орон тоо, хүний нөөцийн менежментийн систем гэх мэт болно.

 2. Ажилтны бүрдүүлэлт (Recruitment & Staffing)

• Хүний нөөцийн бүрдүүлэлт (Ажилтан элсүүлэх): Байгууллага шаардлагатай ажилтнуудаа хэрхэн бүрдүүлэх вэ гэдэг нь хүний төлөвлөгөөнийн нэг хэсэг. Ажилтны элсэлтийг чиглүүлэх сувгууд, процессууд, шалгаруулалтын систем зэргийг тодорхойлно.
• Ажилтны төрөл, шаардлага: Ажилтнуудын ямар ур чадвар, мэдлэг, туршлага шаардлагатай байгааг тодорхойлно. Үүний тулд байгууллагын алсын зорилго, төслүүдийн хэрэгцээний дагуу ур чадварыг хэрэглэх хэрэгтэй.

 3. Сургалт ба хөгжил (Training & Development)

• Ажилтаны хөгжил: Ажилтнуудыг мэргэжлийн ур чадвараар нь хөгжүүлэх, шинэ мэдлэг, ур чадвар эзэмшүүлэх сургалтуудыг төлөвлөнө. Энэ нь байгууллагын өсөн дэвжих шаардлагатай ур чадваруудыг эзэмшихэд тусалдаг.
• Карьерын хөгжил: Ажилтнуудын карьерыг төлөвлөж, тэдний ур чадварыг сайжруулж, илүү хариуцлагатай үүрэг гүйцэтгэхэд нь туслах хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлнэ.

 4. Ажилтны сэтгэл ханамж, орчны дэмжлэг (Employee Engagement & Wellbeing)

• Тав тухтай орчин бүрдүүлэх: Ажилтнуудын сэтгэл ханамжийг хангахын тулд таатай, аюулгүй ажлын орчныг бүрдүүлэх, нийгмийн хариуцлага болон эрүүл мэндийн дэмжлэг үзүүлэх.
• Тогтвор суурьшил: Тогтмол урамшуулал, шагналын системийг бий болгох. Хүний нөөцийн төлөвлөгөө нь ажилтнуудын гүйцэтгэл, харилцааг сайжруулахад чиглэнэ.

 5. Гүйцэтгэлийн удирдлага (Performance Management)

• Үр дүнгийн үнэлгээ: Ажилтнуудын гүйцэтгэлийг тогтмол үнэлэх, тохиромжтой үнэлгээний системүүдийг нэвтрүүлэх. Үүнд гүйцэтгэлийн шалгуур, үнэлгээний арга барил, шагналын систем зэргийг багтаана.
• Гүйцэтгэлийн сайжруулалт: Ажилтнуудын гүйцэтгэлийг сайжруулах зорилгоор, багийн гишүүдэд зориулсан тодорхой зорилго тавих, үнэлгээний үндсэн дээр хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулна.

 6. Ажилтны орон тоо ба бүтэц (Workforce Planning & Organizational Structure)

• Орон тооны хуваарилалт: Байгууллагын орон тоог оновчтой хуваарилж, ажлын үүрэг хариуцлагыг зөв тараах. Энэ нь хүний нөөцийн хамгийн чухал хэсэг бөгөөд алдагдалгүй, үр ашигтай ажиллах боломжийг олгодог.
• Бүтэц, үүрэг хариуцлагын тодорхойлолт: Ажилтнуудын үүрэг хариуцлагыг тодорхойлох, ажлын байруудын бүтэц, үүргийн ялгаа зэрэгтэй холбоотой асуудлыг хөндөнө.

 7. Цалин хөлс ба урамшуулал (Compensation & Benefits)

• Цалин, хөлс: Ажилтнуудын цалин, хөлсийг зах зээлийн нөхцөл, байгууллагын санхүүгийн чадварт нийцүүлэн тодорхойлно.
• Урамшуулал, хөнгөлөлтүүд: Ажилтнуудыг урамшуулах, тэдний сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор өөрчлөлттэй урамшуулал, хөнгөлөлтүүдийг бий болгоно.

 8. Хүний нөөцийн эрх зүй, ёс зүй (HR Compliance & Ethics)

• Хүний нөөцийн хууль, журмууд: Хүний нөөцийн үйл ажиллагаа нь тухайн улсын хөдөлмөрийн хуулиуд, компанийн дотоод журмуудтай нийцэх ёстой. Ажилтнуудын эрх зүй, шударга ёсыг сахих чухал.
• Эрх зүйн даатгал ба анхаарал: Ажилтнуудын эрх зүй, нийгмийн даатгал, аюулгүй байдлыг хангах шаардлагатай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.

 9. Хүний нөөцийн технологи (HR Technology)

• Хүний нөөцийн системүүд: Технологи, програм хангамжийг ашиглан хүний нөөцийн менежментийг илүү үр ашигтай зохион байгуулах. Эдгээр нь ажилтны мэдээллийн сан, гүйцэтгэлийн удирдлага, сургалт болон хөрвөх чадварыг сайжруулахад чиглэсэн байдаг.

 10. Үр дүнгийн үнэлгээ ба шинэчлэлт (Evaluation & Adjustment)

• Төлөвлөгөөний үр дүн: HR төлөвлөгөөний хэрэгжилт, үр дүнг үнэлэх. Үүний тулд KPI (Key Performance Indicators) буюу гол үзүүлэлтүүдийг тодорхойлж, байгууллагын зорилгод хүрсэн эсэхийг дүгнэдэг.
• Төлөвлөгөөний шинэчлэлт: Байгууллагын стратеги болон орчны өөрчлөлтөд нийцүүлэн HR төлөвлөгөөг цаг хугацааны явцад шинэчилж, сайжруулдаг.

 

HR төлөвлөгөө нь байгууллагын хүний нөөцийн бүхий л үйл ажиллагааг зохион байгуулах, удирдах чухал баримт бичиг юм. Энэ төлөвлөгөө нь байгууллагын стратеги, соёл, зорилготой нийцсэн байдлаар хүний нөөцийн хамгийн оновчтой ашиглалт, хөгжлийг хангах зорилготой байдаг. Төлөвлөгөөний амжилттай хэрэгжилт нь ажилтнуудын бүтээмж, байгууллагын үр ашиг, тогтвортой өсөлтөд шууд нөлөөлнө.

---

Салбарын анхдагч | Мэргэжлийн мэргэшсэн | Хамгийн өргөн гадаад харилцаатай | Монголын Хүний Нөөцийн Институт | 7000-1075 | 8000-1075 | 9000-1075

ХАРИЛЦАГЧИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЛБА: https://www.facebook.com/mhri.mongolian.5/